İsim Veya Soyad Değiştirme Davası Nedir?
Kişinin ismi veya soyadı, kişiye sıkı sıkıya bağlı hukuki niteliğiyle de şahıs varlığı hakkıdır. Kişiler bu unsurlar ile anılır ve tanınır. Adını benimsemeyen kişiliği ile özdeşleşmeyen kimsenin, adını değiştirmek istemesi en doğal hakkıdır. Türk Medeni Kanunu 27. Maddesi ile de açıkça düzenlendiği üzere kişi, ad veya soyadın düzeltilmesini haklı nedenlere dayanarak hakimden isteyebilmektedir.
İsim Veya Soyadı Değiştirme Davası İçin Haklı Sebepler Nelerdir?
Türk Medeni Kanunu ile isim ve soyisim değişikliğinin ancak haklı nedene dayanarak değiştirilmesinin mümkün olduğu açıkça belirtilmiştir. Adını benimsemeyen kişiliği ile özdeşleşmeyen kimsenin, adını değiştirmek istemesi en doğal hakkıdır. Böyle bir durumda, ad değiştirme istemlerini içeren davalarda davacının tercih ve arzusunun ön planda tutulması ve öncelikle dikkate alınması gerekir. Türk Medeni Kanununun öngördüğü ‘haklı sebep’ bu kapsam içinde değerlendirildiğinde hakimin bu konudaki takdiri ileri sürülen sebebin ve yeni alınmak istenen ad veya soyadının toplum değerlerine ve kanunun buyurucu hükümlerine ters düşmeyen, özellikle başkalarına veya çevreye zarar vermeyen, incitmeyen nitelikte bulunduğunun tespiti gerekir. Yargıtay uygulamalarında, kişinin toplum içerisinde bilinip tanındığı soyadı ile anılmayı ve onu kayden de taşımayı istemesinin haklı sebep teşkil edeceği kabul edilmiştir. Ayrıca isim veya soyismin gülünç olması, kişiye yaşadığı bir travmayı hatırlatıyor olması, toplum içinde kötü bilinen bir kişinin ismiyle özdeşleşmesi gibi örnekler de haklı neden olarak sayılabilir. Bu konuda haklı nedene ilişkin bir sınır yoktur. Sayısız nedenle kişi, isim değiştirme talebinde bulunarak dava açabilir.
İsim Veya Soyad Değişikliği İçin Yetkili Mahkeme Neresidir?
Hukuk sistemimizde davalar, görevli ve yetkili mahkemede açılabilir. İsim veya soyadı değişikliği talepleri ile açılacak olan davalar Asliye Hukuk Mahkemeleri’nde açılabilir. Ayrıca dava sadece ikametgahın bulunduğu yerde açılmalıdır. Aksi takdirde bu şartları taşımayan davalar usulden reddedilir.
Husumet Kime Karşı Yönlendirilmelidir? Davalı Taraf Kimdir?
İsim ve soyadı değiştirme davasında husumet Nüfus Müdürlüğü’ne yönlendirilir. Yani açılacak olan davada, davalı taraf Nüfus Müdürlüğü olarak gösterilmelidir. Davaya ilişkin yapılacak olan duruşmaya da Nüfus Müdürlüğü tarafından görevlendirilen bir memur davalı olarak katılır.
Dava Açmak İçin Gereken Evraklar Nelerdir?
İsim ve soyadı değişikliğine yönelik davalar, kişinin nüfus kayıtları esas alınarak yürütülmektedir. Mahkeme tarafından, kişilerin kayıtlarına ulaşılabildiği için dava açmak için özellikle gereken bir evrak bulunmamaktadır. Fakat açılacak olan davada, ileri sürülen hususlara ilişkin özel bir ispat vasıtası var ise yani delil mevcut ise bu hususlara ilişkin evraklar mahkemeye sunulmalıdır. Örneğin, toplumda kötü bilinen bir kişinin ismi ile özdeşleştiği için açılacak olan bir davada, o kişiye ilişkin bilgiler, evraklar, medya görüntüleri vs mahkemeye delil olarak sunulabilir. Bir başka örnek verecek olursak, isminin yaşadığı bir travmayı hatırlatması nedeniyle değiştirmek isteyen bir kişi mahkemeye bu travmaya ilişkin somut delil var ise sunabilir veyahut tanık olan var ise bu kişileri mahkemeye bildirebilir.
İsim Değiştirme Davası İle Düzeltme Davası Arasındaki Fark Nedir?
İsim veya soyadını düzeltmek isteyen bir kişinin talebi ile değiştirmek isteyen kişinin talebi birbirinden farklıdır. Düzeltme olarak nitelendirilen dava genellikle isimde küçük harf hatalarının mevcut olduğu durumda gündeme gelmektedir. Örneğin Hasan olarak bilinen bir kişinin isminin kimlikte Hassan olarak yazması ismin düzeltilmesi davasının konusudur. Fakat ismi Selim olan bir kişinin ismini Metin olarak değiştirmesi değiştirme davasının konusu olacaktır. Bu iki dava arasındaki en önemli fark ise düzeltme davası için çoğu zaman tanık dinletilmesine bile gerek duyulmaz iken değiştirme davasında ileri sürülecek nedenlere ilişkin tanık gösterilmesi zorunludur. Yargıtay tarafından benimsenen görüşe göre de ileri sürülen olguların tanık anlatımları ile ispatlanmasının gerektiği belirtilmiştir.
İsim Ve Soyadı Değiştirme Davası Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
Bu davalar çok araştırılacak bir hususun olmadığı, kişinin ileri sürdüğü olguları tanık anlatımları ile ispatladığı dava türlerindendir. Bu sebeple uzun bir yargılamaya gerek duyulmaz. Gerekli prosedürler hızlı bir şekilde yerine getirilirse ilk celsede veya ikinci celsede karar verilir. Dolayısıyla 2 ay veya 4-5 aylık bir süreçte davanın sonuçlanması olasıdır.
İsmin Değişmesinin Diğer Unsurlara Etkisi Var Mıdır?
Kişinin ismi değiştirmesi, diğer şahsi bilgilerinde herhangi bir değişikliğe sebep olmaz. Örneğin ismi değişen birinin doğum yeri, nüfusa kayıtlı olduğu yer, dini, T.C. kimlik numarası gibi bilgileri aynı kalacaktır. Kişinin isminin değişmesi, başkaca bilgilerinin de değiştirmesini gerektirmez.
Soyismin Değiştirilmesi İle Eşin Ve Çocukların Soyadı Ne Olur?
Erkek eş soyadını değiştirirse eğer evli ise eşinin de soyadı değişir. Bu kişinin 18 yaşından küçük çocuğu bulunuyorsa başkaca bir işlem yapılmaksızın çocuklarında soyadı kendiliğinden değişir.
İsmim Değiştirilmesine Başka Kişiler Tarafından İtiraz Edilebilir Mi?
Türk Medeni Kanunumuzun 27. Maddesine göre değişiklik nedeniyle bir şekilde zarar gören kişiler var ise bu kişilere haberdar oldukları tarihten itibaren 1 yıl içerisinde itiraz etme hakkı tanınmıştır. Zarar gören kişiler olarak belirtilen düzenleme gereğince akraba ilişkisi vs ile sınırlı olmayıp gerçek, objektif ve ispatlanabilir bir zarar gören her kişiye itiraz etme hakkı tanınmıştır.
Yargıtay Kararları
“Davacı dava dilekçesinde, nüfusta … ad ve soyadı ile kayıtlı olmasına karşın … olarak tanındığını bildirerek …. olan adının “…”, … olan soyadının “….” olarak değiştirilmesini istemiştir. Mahkemece adın değiştirilmesi isteminin kabulüne, soyadın değiştirilmesi isteminin ise, ilgilinin kendisini büyüten kişinin soyadını almak istemesinin yasal mevzuat önünde haklı bir neden olmadığından reddine karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Yasası’nın 27. maddesi hükmüne göre adın ve soyadın düzeltilmesi haklı nedenlere dayanılarak hakimden istenebilir. Somut olayda davacı yanın dava dilekçesinde ileri sürdüğü hususlar dosyada toplanan kanıtlar ve özellikle davacının tüm yaşamını yanında geçirdiği tanığın anlatımları dikkate alındığında davacının …. ad ve soyadı ile tanındığının anlaşıldığı, bu hususun anılan yasa maddesi hükmüne göre haklı neden sayılarak soyadının değiştirilmesi talebine ilişkin davanın kabulü ile davacının soyadının da istem gibi düzeltilmesine hükmedilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçe ile buna yönelik davanın reddi doğru görülmemiştir. YARGITAY 18. Hukuk Dairesi 2015/12663 E. 2016/9630 K.”
İsim Değiştirme Veya Soyadı Değişikliği Davası İçin Avukat Gerekli Midir?
Bu tür bir dava açmak istiyorsanız Konya Avukatı Akın Özbey ile iletişime geçerek sürecin uzman bir avukat yardımıyla yürütülmesini sağlayabilirsiniz. Süreç boyunca hak kayıplarına uğramamak önemli olmakla birlikte bir avukat ile davanın yürütülmesi sizin zamanınızı da korumanızı sağlar. Öyle ki açılacak olan bir dava, dava dilekçesinin hazırlanması, adliyeye gidilerek gerekli harçların yatırılması, dilekçenin eksiksiz bir şekilde ekleri ile birlikte davanın açılacağı büroya götürülmesi, dava süresince verilen süreler içerisinde tanıkların bildirilmesi ve duruşmada tanıkların dinletilmesi gibi birçok hususu barındırdığından bu işlemlerin alanında uzman bir avukat ile yapılması ve sürecin bu şekilde yürütülmesi sizin için faydalı olacaktır.
